„Panie Przewodniczący! Myślę, że dzisiejszy wieczór pokazuje nam wszystkim, jak ważne są sprawy bezpieczeństwa i obrony. Demokracja i Europa muszą mieć zdolność do obrony, zarówno przed tymi, którzy atakują ją z zewnątrz, jak i tymi, którzy chcą przenieść tę wojnę zewnętrzną do wnętrza Unii.
Jak wiemy, w najbliższym sąsiedztwie Unii, za jej południowymi i wschodnimi granicami trwają konflikty zbrojne. Marzenie o wiecznym pokoju i powszechnym rozbrojeniu musimy niestety odłożyć na przyszłość, a nasz najważniejszy partner w dziedzinie obrony – USA – wzywa państwa europejskie do zwiększenia wysiłku na rzecz wzmocnienia potencjału obronnego.
Zmieniający się kontekst polityczny, jak wiemy, sprawia, że państwa członkowskie Unii widzą potrzebę zacieśniania współpracy w zakresie wspólnego bezpieczeństwa. W debacie publicznej coraz częściej pojawiają się takie pojęcia jak autonomia strategiczna Europy lub armia europejska. Pan prezydent Macron i pani kanclerz Merkel mówili o tym też w Parlamencie Europejskim.
Nie należy jednak zapominać, że na obecnym etapie to są tylko idee, pojęcia jeszcze bardzo teoretyczne, a ich realizacja jest bardzo odległa. Europejskie bezpieczeństwo wciąż zależy w głównej mierze od członkostwa państw Unii w NATO, a europejskie inicjatywy w zakresie polityki bezpieczeństwa i obrony mogą stanowić jego uzupełnienie, nie zaś go zastąpić. Powinniśmy jednak działać tak, by to uzupełnienie stawało się coraz bardziej znaczące. Należy więc myśleć o tym, jak zmniejszyć uzależnienie państw członkowskich od importu spoza Unii oraz zwiększyć konkurencyjność europejskiego przemysłu obronnego w skali światowej.
Jednym z przykładów wspólnotowego podejścia do tej kwestii jest właśnie Europejski Fundusz Obronny – pierwszy kompleksowy program unijny finansujący wspólne badania i rozwój technologii obronnych.
Do prac nad sprawozdaniem komisji ITRE przystępowaliśmy bogatsi o doświadczenia płynące z wcześniejszych pilotażowych programów takich jak europejski program rozwoju przemysłu obronnego. Do osiągnięć tamtego dokumentu można zaliczyć choćby ustalenie minimalnej liczby państw członkowskich biorących udział w finansowanych projektach europejskich, otwarcie funduszu na przedsiębiorstwa z państw sojuszniczych spoza Unii oraz wyodrębnienie przedsiębiorstw o średniej kapitalizacji (mid-cup companies z grupy MŚP).
Od początku zgadzaliśmy się w większości, że największą unijną wartością dodaną EDF powinna być większa efektywność wydawania przez państwa członkowskie pieniędzy na obronę, głównie dzięki redukcji zbędnej duplikacji produkowanego uzbrojenia. By zwiększyć konkurencyjność europejskich przemysłów obronnych, podpisaliśmy się wszyscy pod postulatem wspierania innowacji, w tym zwłaszcza tzw. technologii przełomowych.
Uważam, że wraz z kontrsprawozdawcami reprezentującymi poszczególne grupy polityczne udało nam się wypracować zadowalający kompromis w przypadku najbardziej spornych artykułów takich jak zasady uczestnictwa w funduszu przedsiębiorstw kontrolowanych przez sojusznicze państwa trzecie. Ważne było dla mnie, by rozszerzyć definicję przedsiębiorstw europejskich o te podmioty, gdyż zatrudniają one pracowników i płacą podatki w państwach członkowskich Unii.
Żałuję, że nie znaleźliśmy zadowalającego wszystkie grupy zapisu artykułu siódmego dotyczącego kontroli etycznej finansowanych projektów. Osobiście cieszę się z faktu, że szereg poprawek, jakie proponowałem w swoim wstępnym rozwiązaniu, zyskał uznanie w oczach pozostałych sprawozdawców. Mam na myśli m.in. uwzględnienie wśród celów funduszu rozszerzenia form współpracy między europejskimi przedsiębiorstwami czy wprowadzenie zapisów zwiększających elastyczność budżetu na badania i rozwój.
Spodziewam się, że w najbliższych miesiącach czeka nas okres intensywnych negocjacji z Radą, ale jestem optymistą co do tego, że uda nam się wypracować odpowiedni kompromis. Na obecnym etapie chciałbym przede wszystkim podziękować kontrsprawozdawcom i przedstawicielom prezydencji austriackiej za udaną współpracę i prosić posłów o poparcie naszego wspólnego stanowiska w jutrzejszym głosowaniu.”
Zdzisław Krasnodębski
11 grudnia 2018 r. – Strasburg
Autor zdjęcia – Geert VANDEN WIJGAERT – European Union 2017 – Source : EP
